Điện Biên là một tỉnh miền núi biên giới phía Tây Bắc, của Việt Nam phía Bắc giáp tỉnh Lai Châu mới, phía Đông và Đông Bắc giáp tỉnh Sơn La, phía Tây Bắc giáp tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), phía Tây và Tây Nam giáp với nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào.

1.Vị trí địa lý:

Cách thủ đô Hà Nội khoảng 500km đường bộ. Điện Biên là tỉnh duy nhất có chung đường biên giới với 2 quốc gia Trung Quốc và Lào, trong đó biên giới với Lào dài 360 km và biên giới với Trung Quốc dài 40,861 km. Trên tuyến biên giới Việt - Lào có 2 cửa khẩu đã được mở là cửa khẩu quốc gia Huổi Puốc, cửa khẩu quốc tế Tây Trang và 3 cửa khẩu phụ khác. Trên tuyến biên giới Việt - Trung sẽ mở cặp cửa khẩu A Pa Chải - Long Phú thành cửa khẩu quốc gia; là đầu mối giao lưu của vùng Tây Bắc Việt Nam với các tỉnh Bắc Lào và Tây Nam Trung Quốc.

2. Tổ chức hành chính và nguồn nhân lực:

Tổ chức hành chính: Tỉnh Điện Biên có diện tích tự nhiên 9.554 km² (chiếm 2,8% diện tích tự nhiên cả nước) gồm 9 đơn vị hành chính là: Thành phố Điện Biên Phủ (Trung tâm tỉnh lỵ), thị xã Mường lay, huyện Mường Nhé, huyện Mường Chà, huyện Tủa Chùa, huyện Tuần Giáo, huyện Điện Biên, huyện Điện Biên Đông và huyện Mường Ảng; gồm 112 xã phường thị trấn.

Dân số, lao động: Dân số trung bình năm 2010 của tỉnh Điện Biên là 501,4 ngàn người, mật độ dân số bình quân 52 người/ km², là một trong những tỉnh có mật độ dân số thấp nhất trong cả nước và thấp hơn nhiều so với mật độ dân số trung bình của vùng Tây Bắc. Trên địa bàn tỉnh Điện Biên hiện có 21 dân tộc sinh sống, trong đó dân tộc Thái chiếm tỷ lệ cao nhất, khoảng 42,2%, tiếp đến là dân tộc H’Mông chiếm 27,2%, dân tộc Kinh chiếm 19%, dân tộc Khơ Mú 3,9%, còn lại là các dân tộc khác như Dao, Hà Nhì, Hoa, Kháng... Các dân tộc ở Điện Biên có những nét văn hoá đặc trưng của đồng bào khu vực Tây Bắc. Số lao động trong độ tuổi của tỉnh năm 2010 là 286 ngàn người chiếm 57% dân số. Hiện nay số lao động đang làm việc trong các ngành kinh tế quốc dân là 272 ngàn người, trong đó hầu hết là lao động nông, lâm nghiệp chiếm tới 80,6% tổng số lao động đang làm việc; lao động công nghiệp và xây dựng chỉ chiếm 6,3% và lao động khu vực dịch vụ chiếm 13,1%. Số lao động chưa có việc làm hiện còn khá lớn, khoảng 14 ngàn người, chiếm 4,9% tổng số lao động có khả năng lao động.

3. Về tài nguyên đất đai, khoáng sản, thủy điện và du lịch:

Điện Biên có tổng diện tích tự nhiên là 955.409 ha. Trong đó hầu hết đất đai có độ dốc lớn, tầng canh tác mỏng. Hơn 70% quỹ đất của tỉnh có độ dốc trên 25⁰, chỉ thích hợp cho phát triển lâm nghiệp, trồng và khoanh nuôi tái sinh rừng. Diện tích đất đang sử dụng vào sản xuất nông, lâm nghiệp của Điện Biên có 479.817 ha, chiếm 50,2% diện tích tự nhiên của tỉnh. Trong đó đất sử dụng vào sản xuất nông nghiệp là 111.749 ha, chiếm 11,6% diện tích tự nhiên; đất sử dụng vào sản xuất lâm nghiệp là 367.398 ha, chiếm 38,5% và mặt nước nuôi trồng thủy sản là 670 ha, chiếm 0,07% diện tích tự nhiên của tỉnh.

Đất chưa sử dụng của Điện Biên còn rất lớn, tới gần 400 ngàn ha, chiếm hơn 40% tổng diện tích tự nhiên, trong đó chủ yếu là đất dốc chỉ có khả năng phát triển lâm nghiệp. Tài nguyên khoáng sản ở Điện Biên chưa được thăm dò đánh giá kỹ; qua tra cứu các tài liệu lịch sử liên quan cho thấy, Điện Biên có nguồn tài nguyên khoáng sản đa dạng về chủng loại, gồm các loại chính như: nước khoáng, than mỡ, đá vôi, đá đen, đá granit, quặng sắt và kim loại màu,... nhưng trữ lượng thấp và nằm rải rác trong tỉnh. Đến nay trên địa bàn tỉnh đã xác định được 32 điểm quặng sắt và kim loại, 14 điểm mỏ than, trong đó có 2 điểm đã được đánh giá trữ lượng cấp C1 và nhiều điểm khoáng sản VLXD, nước khoáng... nhưng chưa được thăm dò đánh giá sâu về trữ lượng và chất lượng.

Tài nguyên nước và thủy năng: Do nằm ở vùng núi cao, nhiều sông suối, lắm thác ghềnh, lưu lượng dòng chảy mạnh... nên tỉnh Điện Biên có tiềm năng thuỷ điện rất phong phú và đa dạng về quy mô. Theo khảo sát sơ bộ, tại Điện Biên có nhiều điểm có khả năng xây dựng nhà máy thuỷ điện, trong đó đáng chú ý là các điểm: Thuỷ điện Mùn Chung trên suối Nậm Pay, thuỷ điện Mường Pồn trên suối Nậm Ty, thuỷ điện Nậm Mức trên sông Nậm Mức, thuỷ điện Nậm He trên suối Nậm He, thuỷ điện Nậm Pồ, trên suối Nậm Pồ, hệ thống thuỷ điện trên sông Nậm Rốm, Nậm Khẩu Hu...

Tuy nhiên việc khai thác các tiềm năng này còn ở mức khiêm tốn. Hiện nay trên địa bàn tỉnh mới có một số nhà máy thuỷ điện như Nà Lơi 9.300 KW, thác Bay 2.400 KW, Thác trắng 6.200 KW, Nậm Mức 44 Mw được xây dựng và khai thác khá hiệu quả.

Tài nguyên du lịch

Tỉnh Điện Biên có tiềm năng du lịch rất phong phú, đa dạng, bao gồm cả tài nguyên du lịch tự nhiên và tài nguyên du lịch nhân văn.

- Về tài nguyên du lịch tự nhiên: Được thiên nhiên ưu đãi với địa hình đa dạng, nhiều sông, hồ và những cảnh quan đẹp... Điện Biện có tài nguyên du lịch tự nhiên khá lớn mà không phải nơi nào cũng có được. Các tài nguyên du lịch tự nhiên quan trọng ở Điện Biên phải kể đến: hồ Pa Khoang, rừng nguyên sinh Mường Nhé, Mường Toong, rừng Mường Phăng, động Pa Thơm, động Thẩm Púa, những thác nước trong mát, những cảnh quan tự nhiện kỳ vĩ và tương lai không xa còn có hồ thủy điện Sơn La... Đây là những điều kiện lý tưởng để Điện Biện phát triển các loại hình du lịch đa dạng và hấp dẫn.

- Về hệ thống sông, hồ, Điện Biên là khu vực có nhiêu hồ nước rộng, dung tích lớn (hồ Pa Khoang có dung lượng 47 triệu m³, nằm ở độ cao 920 mét), cảnh quan lòng hồ sinh động và mát mẻ là một trong những điểm du lịch hấp dẫn. Ngoài ra các nguồn nước khoáng nóng, nhất là điểm nước khoáng nóng Hua pe, U Va và điểm nước khoáng Tuần Giáo... cũng là lợi thế lớn để Điện Biên phát triển các hoạt động du lịch, nghỉ ngơi, giải trí, tắm và chữa bệnh...

- Về tài nguyên du lịch nhân văn: Tỉnh Điện Biên có nhiều di tích lịch sử, tiêu biểu là các di tích như: Tháp Mường Luân, một công trình văn hoá từ thế kỷ 16 ở Điện Biên, thành Tam Vạn, thành Bản Phủ và đền thờ Hoàng Công Chất… và đặc biệt là cụm di tích lịch sử Điện Biên Phủ, đã được Chính Phủ Việt Nam ưu tiên khoang vùng bảo tồn, đầu tư phục hồi là những tài sản vô cùng quý giá để khai thác phát triển du lịch lịch sử.

Đặc biệt Điện Biên có một nền văn hóa đa dân tộc có ý nghĩa rất lớn đối với du lịch (tại Điện Biên có 21 dân tộc anh em chung sống). Mỗi dân tộc đều có những nét văn hóa đặc trưng riêng, gồm cả văn hoá vật thể và văn hoá phi vật thể; những thiết chế văn hóa xã hội truyền thống của từng dân tộc như: thiết chế Bản mường của người Thái dựa trên lãnh thổ công, thiết chế Lang đạo của người Mường, thiết chế dòng họ của người H’Mông...; những phong tục tập quán trong sản xuất, sinh hoạt và trong tín ngưỡng, hội hè của mỗi dân tộc, cùng với những món ăn đặc sản mang đậm nét của vùng Tây Bắc... là những tài nguyên du lịch nhân văn rất hấp dẫn đối với du khách, nhất là các du khách quốc tế. Thêm vào đó, tinh thần mến khách và lòng nhiệt thành của con người Điện Biên cũng là nền tảng vững chắc cho ngành du lịch phát triển.

Bên cạnh các tiềm năng du lịch trong nội tỉnh, với vị trí địa lý khá đặc biệt, Điện Biên có thể mở rộng liên kết với các địa phương trong vùng và cả nước, đặc biệt là liên kết với cố đô Luông Prabang của Lào và tỉnh Vân Nam Trung Quốc để hình thành tour du lịch hấp dẫn qua các cửa khẩu trên địa bàn.

4. Hệ thống các ngành dịch vụ:

- Ngân hàng: Hệ thống các ngân hàng thương mại như Ngân hàng đầu tư phát triển, nâng hàng Nông nghiệp đã có chi nhánh tại Trung tâm các huyện và có dịch vụ phục vụ đến các xã thuận tiện cho quan hệ giao dịch tín dụng của các nhà đầu tư.

- Bảo hiểm: Dịch vụ bảo hiểm được phục vụ đầy đủ đủ bởi các doanh nghiệp uy tín trong và ngoài nước từ các loại hình bảo hiểm thông dụng như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm nhân thọ tới các loại hình bảo hiểm khác theo yêu cầu của khách hàng.

- Thương mại: Mạng lưới thương mại được phát triển mạnh mẽ với sự tham gia của nhiều thành phần kinh tế các trung tâm huyện thị và cụm xã đều đã có chợ trung tâm các xã đều đã có các cơ sở kinh doanh dịch vụ thương mại, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu tiêu dùng hàng hoá, tiêu thụ nông sản cho nhân dân, nhất là nhân dân ở các vùng cao, vùng xa. Năm 2010 toàn tỉnh có trên 4.000 cơ sở kinh doanh thương mại, thu hút hơn 9.100 lao động. Năm 2010 tổng doanh thu hàng hoá bán lẻ và dịch vụ thương mại trên địa bàn ước đạt trên 2.650 tỷ đồng. Tuy nhiên về thương mại quốc tế, nhất là xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu trên địa bàn còn hạn chế chưa tương xứng với tiềm năng.

- Dịch vụ du lịch: Hiện nay toàn tỉnh có 92 cơ sở kinh doanh du lịch. Hệ thống khách sạn du lịch cũng tăng khá với 40 khách sạn với tổng số 870 phòng khách, trong đó trên 95% số phòng đạt tiêu chuẩn đón khách quốc tế. Một số dự án phát triển du lịch sinh thái, du lịch văn hoá - lịch sử quy mô lớn và hiện đại... đã và đang được xây dựng đáp ứng kịp thời nhu cầu của du khách. Số du khách đến Điện Biên năm 2005 khoảng 295 ngàn lượt. Trong đó có hơn 50 ngàn lượt khách quốc tế.

5. Tình hình phát triển các cụm công nghiệp và KCN:

Theo quy hoạch giai đoạn 2015 định hướng 2020, tỉnh Điện Biên hình thành 01 khu công nghiệp tại thành phố Điện Biên Phủ (Khu công nghiệp Đông Nam thành phố Điện Biên Phủ)và 07 cụm công nghiệp trên địa bàn các huyện, thị xã, thành phố (Cụm công nghiệp phía Tây thành phố Điện Biên Phủ; Cụm công nghiệp phía Đông huyện Điện Biên; Cụm công nghiệp phía Đông huyện Tuần Giáo; Cụm công nghiệp phía Nam huyện Tủa Chùa; Cụm công nghiệp Thị xã Mường Lay; Cụm công nghiệp Mường Chà; Cụm công nghiệp Na Hai-huyện Điện Biên). Đến thời điểm hiện tại, tỉnh mới hoàn thành quy hoạch chi tiết 01 khu công nghiệp; 01 cụm công nghiệp (cụm công nghiệp Na Hai-huyện Điện Biên) và đang triển khai lập quy hoạch chi tiết 01 cụm công nghiệp (cụm công nghiệp phía Đông Tuần Giáo).

6. Tình hình thu hút đầu tư của địa phương

Hoạt động thu hút đầu tư trên địa bàn tiếp tục có nhiều chuyển biến tích cực, các lĩnh vực thủy điện, dịch vụ du lịch, thương mại, sản xuất VLXD và trồng rừng sản xuất.... tiếp tục được các nhà đầu tư quan tâm, tìm hiểu và xúc tiến cơ hội đầu tư; Từ năm 2006 đến nay đã có 30 dự án được cấp giấy chứng nhận đầu tư với tổng vốn đăng ký đạt 6.294 tỷ đồng

7. Tình hình thực hiện dự án

- Các dự án đã xây dựng hoàn thành đưa vào sản xuất kinh doanh gồm: Nhà máy xi măng Điện Biên, Trung tâm thương mại Điện Biên phủ, Khai thác chế biến đá Hoàng Anh, Mạng truyền hình cáp tương tác, Trồng gấc lai, Nhà máy gạch tuynel Sam Mứn, Nhà máy gạch tuynel Thanh Xương

- Các dự án đang xây dựng gồm: Thủy điện Nậm Mức, thủy điện Nậm He, Khách sạn Mường Thanh, Chợ Noong Bua, các dự án gạch tuylen, trồng cà phê, trồng rừng

- Các dự án khác đang trong giai đoạn lập hồ sơ thiết kế thi công, giải phóng mặt bằng

Theo http://ipcn.mpi.gov.vn/news/detail/tabid/75/newsid/50137/seo/TONG-QUAN-VE-DIEN-BIEN/language/vi-VN/Default.aspx